Αγαπητοί γονείς , το άρθρο που ακολουθεί απευθύνεται στους
γονείς των παιδιών που θα μεταβούν στην επόμενη εκπαιδευτική δομή ,το δημοτικό .
<< ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ -ΑΓΧΟΙ ΚΑΙ ΑΠΟΡΙΕΣ >>
Η μετάβαση
των νηπίων στο δημοτικό σχολείο είναι μια πολύπλοκη διαδικασία και το παιδί
μεταβαίνει σε ένα άλλο περιβάλλον με διαφορετικούς κανόνες στο οποίο πρέπει να προσαρμοστεί πολύ
γρήγορα. Αλλάζει ο ρόλος του και οι υποχρεώσεις του. Επίσης αλλάζει ο ρόλος και
οι υποχρεώσεις των γονέων .
Αρχικά
λοιπόν πρέπει να αποβάλλετε το όποιο
άγχος για την πρόοδο τους και να
προσπαθήσετε να εκμεταλλευτείτε όσο
περισσότερο δημιουργικά γίνεται το χρόνο
με τα παιδιά στο σπίτι. Θυμηθείτε ότι
σημασία δεν έχει πόσο θα ασχοληθείτε αλλά το πως. Κι εδώ θα βοηθάμε εμείς
ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Για να
ξεκινήσουμε με την αποβολή αρνητικών σκέψεων θα επισημάνουμε ότι όλα τα νήπιά μας είναι ήδη μαθησιακά
έτοιμα να περάσουν στην επόμενη βαθμίδα,
δηλαδή το δημοτικό.
Σας
υπενθυμίζουμε ότι κύριο μέλημά σας για
την επιτυχή μετάβαση στο δημοτικό δεν
πρέπει να είναι η αποσπασματική εξάσκηση
των παιδιών στη γραφή, την ανάγνωση
και την αρίθμηση, αλλά η προσπάθεια
να διατηρήσει το παιδί βασικές επικοινωνιακές δεξιότητες που είχαμε ήδη καλλιεργήσει:
Οι αλλαγές που καλείται να
αντιμετωπίσει ένα παιδί κατά τη μετάβασή του στο Δημοτικό σχολείο είναι :
Αλλαγή στην
ομάδα των συμμαθητών του.
Αλλαγή του
εκπαιδευτικού της τάξης . Σε μία μέρα
αλλάζουν οι εκπαιδευτικοί γιατί αλλάζουν οι ειδικότητες ( μουσικός,
γυμναστής κλπ).
Αλλαγή στο
χώρο και τη διαρρύθμισή του.
Αλλαγή στους
σχολικούς κανόνες.
Αλλαγή στη
διαχείριση του σχολικού χρόνου/ωρολόγιο πρόγραμμα.
Αλλαγή στον
τρόπο εργασίας.
Αλλαγή στην
ελεύθερη κίνηση /παιχνίδι στην τάξη.
Αλλαγή στην
αξιολόγηση της σχολικής επίδοσης.
Η προσπάθεια προσαρμογής στις αλλαγές βάζει σε
δοκιμασία την ψυχική αντοχή των παιδιών. Πρέπει να μάθει καινούριες
συμπεριφορές ,ενώ ταυτόχρονα θα
πρέπει να
ξεμάθει γρήγορα άλλες συμπεριφορές και συνήθειες. Προσοχή !! εκφράσεις του τύπου
<< Αυτά που ήξερες να τα ξεχάσεις ….>> δεν βοηθάνε καθόλου και
απεναντίας δημιουργούν μεγαλύτερα προβλήματα και προκαλούν αντιδράσεις. Όταν οι
ανατροπές στην καθημερινότητα του παιδιού γίνουν πολλές, τότε δημιουργείται ένα
<< ρήγμα στη συνέχεια>>
της διαδικασίας αγωγής και μάθησής του.
Τα συμπτώματα των προβλημάτων που
προκαλεί αυτή η απότομη διακοπή στο ρυθμό και στον τρόπο ζωής του παιδιού είναι
τα ακόλουθα.:
Δεν πηγαίνει
ευχάριστα ή αρνείται να πάει στο σχολείο ( παρουσιάζει και αρνητικές συνήθειες
όπως κλάματα, προφάσεις, ενούρηση).
Θέλει τη
δασκάλα αποκλειστικά δική του.
Φοβάται ή
δεν καταλαβαίνει τη δασκάλα του.
Θέλει να
είναι συνεχώς το επίκεντρο της προσοχής.
Νυστάζει,
πλήττει ,κουράζεται ,ενοχλεί.
Κάνει τον
κλόουν ή είναι επιθετικό.
Δεν έχει φίλους
/φίλες.
Δείχνει
αδιάφορη ή παθητική στάση.
Δεν μιλάει
στο σπίτι σχετικά με το τι κάνει και το πώς περνάει στο σχολείο, ούτε με δική
του πρωτοβουλία αλλά ούτε και με την παρότρυνση των γονέων του.
Το καθένα
από τα παραπάνω ή και ο συνδυασμός κάποιων από αυτά επιβάλλει την συστηματική παρατήρηση της συμπεριφοράς
του παιδιού ,τόσο στο σχολείο όσο και στο σπίτι ,και καθιστά αναγκαία την συζήτηση των γονέων με την εκπαιδευτικό
της τάξης. Θα σχηματιστεί μια σφαιρική εικόνα, θα τονιστούν σημεία που
πρέπει να προσέξουν ή να αλλάξουν και οι δύο πλευρές και θα οριστεί σχέδιο
ενεργειών για την καλύτερη αντιμετώπιση του θέματος. Θα οριστεί χρονοδιάγραμμα
εφαρμογής των νέων μέτρων και επαναξιολόγηση της κατάστασης.
Σημαντικό
είναι να ξέρουμε ότι υπάρχουν διαφορές μέσα στο ίδιο σχολείο , από τμήμα σε τμήμα ,
από δάσκαλο σε δάσκαλο και στην αντιμετώπιση των παιδιών στην καθημερινή
εκπαιδευτική πράξη .Ακόμα και για τα παιδιά που βρίσκονται στην ίδια τάξη και
έχουν την ίδια δασκάλα ή τον ίδιο δάσκαλο διαφέρει το μέγεθος και το είδος των
αλλαγών που το καθένα ξεχωριστά αισθάνεται και βιώνει. Σε αυτό παίζουν ρόλοι
πολλοί παράγοντες όπως οι οικογενειακές
προϋποθέσεις, ο ρυθμός ανάπτυξης και μάθησης του παιδιού αλλά και οι
εμπειρίες του από το νηπιαγωγείο.
Είναι
χρήσιμο οι γονείς να γνωρίζουν ότι ο χρόνος που θα χρειαστεί το παιδί τους για
να ισορροπήσει μεταξύ των απαιτήσεων του νηπιαγωγείου και των απαιτήσεων του
δημοτικού σχολείου εξαρτάται από το βαθμό στον οποίο είναι έτοιμο , ώστε να
είναι σε θέση να προβλέψει, να ελέγξει και να διαχειριστεί τις αλλαγές της
μετάβασης.
Η μετάβαση όμως των παιδιών στο
δημοτικό δεν αφορά μόνο το παιδί αλλά και τους γονείς του
που αντιμετωπίσουν και αυτοί αλλαγές σε ατομικό
επίπεδο, σε επίπεδο σχέσεων και στο ευρύτερο πλαίσιο. Τι σημαίνει αυτό ?
Στην αρχή οι γονείς είναι τόσο απορροφημένοι με τη σκέψη να συμπαρασταθούν στο
παιδί τους ,ώστε συνειδητοποιούν πολύ αργότερα ότι και οι ίδιοι χρειάζονται
προσαρμογή στο νέο τους ρόλο. Συνήθως αλλάζει και η σχέση μεταξύ των γονέων του
παιδιού αλλά μεταξύ γονέων και εκπαιδευτικών. Τέλος οι γονείς αναγκάζονται να
προσαρμόσουν το ημερήσιο, εβδομαδιαίο ,ίσως και ετήσιο πρόγραμμά τους σύμφωνα
με αυτό του σχολείου.
Αντιμετωπίζοντας
λοιπόν τις προκλήσεις και εστιάζοντας στα θετικά σημεία ( που πάντα υπάρχουν )
θα λέγαμε ότι είναι σημαντικό να ενισχύουμε και επιβραβεύουμε κάθε επιτυχή προσπάθεια ,όσο μικρή κι αν είναι αυτή ,
γιατί έτσι οδηγούμαστε σε υψηλότερο επίπεδο προσωπικής ανάπτυξης του
παιδιού και τόσο πιο εύκολα θα
γεφυρώνονται οι διαφορές με την πρότερη εκπαιδευτική διαδικασία.
Θυμηθείτε η
οικογένεια είναι μια ομάδα, ανεξάρτητα
από τον αριθμό των μελών της.
Μπορεί η
ομάδα αυτή να στηρίξει πλαίσιο προϋποθέσεων για σωστή ανάπτυξη :
1. Το παιδί να έχει ένα σταθερό βιολογικό ρυθμό.
Δηλαδή σταθερές ώρες ύπνου, φαγητού, εργασίας και ανάπαυσης.
2. Να συναποφασίζετε με το παιδί τους
κανόνες αλλά και να επιμένετε στην τήρησή τους.
3. Οι απαγορεύσεις σας να είναι λίγες και
στα μέτρα του παιδιού και να απαιτείτε με ήπια σταθερότητα την τήρησή τους.
4. Να βάζετε όρια σχετικά με τη διαχείριση
του χρόνου. Κάθε πράγμα αρχίζει και τελειώνει στην ώρα του.
5. Να τονίζετε και να επιβραβεύετε τα δυνατά σημεία του παιδιού σας, για
να βελτιωθούν τα αδύνατα σημεία του.
6. Ακούτε και συζητάτε υπεύθυνα με τα
παιδιά, όχι μόνο για τα όποια προβλήματά του, αλλά για οτιδήποτε το ενδιαφέρει.
7. Τονίζουμε μην επιμένετε στην ξεκομμένη
εξάσκηση της γραφής, της
ανάγνωσης και της
αρίθμησης, αλλά εκμεταλλευτείτε κάθε ευκαιρία για να αναδείξετε την
κοινωνική αναγκαιότητά τους.
8. Σας απάντηση στο συχνό ερώτημα και αν
το ίδιο μου ζητάει να γράφει αριθμούς και γράμματα, απαντάμε δεν αρνούμαστε
αυτό που ζητάει το παιδί, αλλά προσέχουμε να χρησιμοποιούμε θετική γλώσσα για
τη γραφή του και αποφεύγουμε τις διορθώσεις.
Οι
πληροφορίες και τα κείμενα που αποτέλεσαν τη βάση για να γραφτεί το άρθρο
βρίσκονται στο βιβλίο << ΟΔΗΓΟΣ ΓΟΝΕΑ >> του ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΘΝΙΚΗΣ
ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ .2008.
